Ymfudo i Patagonia - 1865

Teithiodd y Cymru i Lerpwl i ddal y llong Mimosa ar 25ain o Fai,

1865, aeth tua 160 o bobl gan gynnwys plant.

Cyfeirir at Michael D Jones fel 'Tad y Wladfa', ond ni fu Michael D

Jones byth yn byw ym Mhatagonia.

Talodd Michael £2,500 i logi y Mimosa, a chyfrannodd tuag at

longau eraill a gariodd y Cymru drosodd i Batagonia dros y

blynyddoedd.

Doedd rhai teuluoedd ddim yn gallu fforddio i aros yn Lerpwl tra

eu bod yn aros i fynd ar y llong, felly rhoddodd Michael D Jones

a'i wraig fenthyg arian iddynt i dalu am fwyd a llety.

Nid llong y Mimosa oedd i fod i fynd â'r Cymru i Batagonia ond llong o'r enw Halton Castle, ond nid oedd honno ar gael, felly roedd yn rhaid iddynt ddod o hyd i long arall yn gyflym.

Llong cario te oedd y Mimosa, nid y llong orau i

gludo pobl ar draws yr Iwerydd gan nad oedd wedi cael

ei chynllunio i gario pobol, felly roedd rhaid addasu y tu

mewn ar gyfer pobl. Talodd y teithwyr £12 i oedolyn a £6

y plentyn ar gyfer y daith, er os nad oeddynt yn medru talu

roedd pawb oedd am fynd yn cael mynd. Nid oedd neb yn

gwybod pa mor hir byddai'r fordaith. Aethant â darpariaeth

digonol ar gyfer mordaith o chwe mis.

Ar 24ain o Fai, aeth y teithwyr ar fwrdd y Mimosa. Daeth y

rhan fwyaf o'r teithwyr o Aberpennar ac ardaloedd Aberdâr,

nid oedd llawer o'r ardaloedd amaethyddol.

Roedd cannoedd o gefnogwyr wedi dymuno pob lwc i'r Cymry ar eu taith i Dde America, ond roedd rhai pobl yn ddig iddynt am eu bod yn troi eu cefnau ar Gymru. Dechreuodd rhai o'r dyrfa weiddi arnyn nhw. Roedd llawer o bobl yn grac bod y Gymraeg yn cael i siarad mewn dinas Saesneg.

Codwyd y faner Gymreig yn uwch ar y Mimosa a dechreuodd y teithwyr ganu anthem a gyfansoddwyd ar gyfer yr achlysur i dôn 'God Save the Queen'. Roedd y dorf yn meddwl eu bod yn canu 'God save the Queen' yn y Gymraeg, a stopiodd y gweiddi! Arhosodd y Mimosa yn yr Afon Mersi am dri diwrnod hyd nes bod y gwynt yn distewi. Ar brynhawn y 28ain o fis Mai, codwyd yr angor a dechreuodd y Mimosa ar ei thaith i Batagonia.

Nid oedd y daith yn hawdd ar y Mimosa. Dyma ffeithiau o'r daith: -

Parodd y daith 2 fis

Dechreuodd yn mis Mai 25ain, 1865

Cyrhaeddodd ar 28ain o Orffennaf, 1865

Bu farw 4 plentyn

Bu farw 1 plentyn tra oeddynt yn docio

Tywydd gwael

Teithwyr yn sâl

Dau o blant wedi eu geni

Priodas wedi ei gynnal ar fwrdd y llong